De Mens en Maatschappij methode Nomade is inhoudelijk opgebouwd vanuit multi-, inter- en trans-disciplinaire perspectieven. Dit heeft voor ons (vanuit een chronologische opzet) tot de keuzes geleid ten aanzien van het aanbieden van de vakinhouden. Zo komen bij ons de ‘klimaten’ in de onderbouw h/v 3x aan bod: Bij TV2, TV8 en TV9. Steeds in verdergaande moeilijkheidsgraad en afhankelijk van de context waarin de klimaten aan bod komen (TV2: Middellandse Zee, Romeinen en Grieken, TV8: Afrika, Modern Imperialisme en TV9: Meerdere locaties, Wereldoorlogen) vanuit een multi-, inter- of transdisciplinair perspectief. Datzelfde geldt voor (vak)inhouden, zoals arbeidsproductiviteit, vraag en aanbod, inflatie, parlement, emancipatie, enz.

De oplettende lezer heeft kunnen zien dat ik hier voornamelijk ‘generieke’ begrippen heb genoemd. Begrippen die eigenlijk ‘van alle tijden’ zijn. En daarmee kom ik bij een bijzonder aspect van de opbouw en gedachtegoed van Nomade: De UNIEKE en GENERIEKE opzet.

‘Uniek’ en ‘Generiek’ spelen een belangrijke pilaar in onze opzet en aanbod. Uniek en Generiek valt voor ons uiteen in een drietal aspecten:

-Zo hebben we bij elk hoofdstuk een begrippenlijst toegevoegd, die onderscheid maakt in unieke begrippen (Alexander de Grote, feodalisme, terpen,) en generieke begrippen (irrigatie, arbeidsproductiviteit, klimaatzones, parlement). De unieke begrippen geven we vetgedrukt aan in de tekst. De generieke begrippen geven we cursief aan.

-Maar we hebben ook unieke aspecten van onze methode, generiek toegevoegd in alle hoofdstukken. Dit is een gedeelte waar ik eigenlijk heel trots op ben. Elk hoofdstuk heeft ten opzichte van andere methodes unieke aspecten: Het eerder genoemde koppelen van Topo aan tijdvakken, maar ook de vaste thema’s Een dag in het leven van…(waar leerlingen zich elk hoofdstuk inleven in een persoon uit dat tijdvak en onderzoekt hoe hij/zij zich verhoudt tot anderen en vice versa), het thema De Stad (waarin we elk hoofdstuk een stad bestuderen vanuit een steeds eenzelfde transdisciplinaire opzet), De Moeilijke Kwesties (Burgerschap) of de Kunst van het Kijken (waar we elk hoofdstuk een kunst object bekijken vanuit een multi-disciplinair perspectief).

Al deze aspecten zijn redelijk uniek te noemen. Bedacht vanuit creatieve brainstormsessies met studenten, spontaan aan de keukentafel of gewoon door hard te werken, veel te leren en tot inzicht te komen. Maar het bijzondere is dat de aspecten steeds een eenzelfde benaderingswijze hebben en elk hoofdstuk in dezelfde vorm terug komen. Onze unieke aspecten, worden zo generiek gemaakt in elk hoofdstuk.

Daarnaast bevat de methode ook de meer traditionele aspecten uiteraard: Een pakkende inleiding, verwerkingsvragen, projectopdrachten (daarover meer in het volgende blog, want die hebben toch ook weer iets unieks bij ons) en opdrachten om de vaardigheden te ontwikkelen (kaartopdrachten, bronanalyse, e.d.)

-Een derde aspect van het unieke en generieke denken, wat voor ons vorm en inhoud bepaalt is aardig te illustreren aan de hand van onderstaande afbeelding.

Deze afbeeldingen gebruiken we om onze studenten de vraag te stellen: Wat is in elk blok uniek en wat is generiek?

Het is natuurlijk fascinerend om het gesprek te voeren bij elke afbeelding WAT en OF er nu eigenlijk wel wezenlijks iets anders is? Natuurlijk, de afbeeldingen spreken voor zich en lijken helemaal niet meer op elkaar, maar als men goed kijkt, kan men ook de vraag stellen: “Is dat wel zo?” Natuurlijk: De techniek is duidelijk anders, door de tijd heen. En heeft dat ook ons denken bepaald? Als onze minister-president met een auto komt en vroeger op een paard: wat zijn overeenkomsten en verschillen? Was de impact van de keerploeg, zoveel anders dan de uitvinding van grote dorsmachines? En wat zijn dan die verschillen? En welke generieke economische processen vloei(d)en hieruit voort? En welke sociale en politieke gevolgen zien we dan? En als dat hier gebeurt, kan dat dan ook elders?

Enfin…. u leest ons enthousiasme en fascinatie voor deze werkwijze. Het leidt vaak tot hele interessante klassengesprekken en niet zelden hoor je dan de verzuchting: “Maar eigenlijk heeft dus alles met elkaar te maken?”.

Doel bereikt….