§ 3 De geofactoren

Matthias Zomer, Pexels
monicore, Pexels
Frans van Heerden, Pexels
Hung Tran, Pexels

Geofactoren en ecosystemen hangen met elkaar samen. Geofactoren bepalen het ecosysteem. Hopelijk begrijp je wat er met een ecosysteem bedoeld wordt. Hierbij vier voorbeelden van ecosystemen.

Wil je meer weten over wat een ecosysteem precies is en hoe de geofactoren een rol spelen? Kijk dan dit filmpje. Je hoeft niet te weten wat biotische en abiotische elementen zijn maar misschien zie je wel overeenkomsten met de geofactoren. Welke geofactoren kun jij noemen in het ecosysteem van een woestijn?

Trouwens, op aarde zijn er veel ecosystemen waar de mens in kan leven. Dat is precies waar het misgaat op moment dat we ons bezig gaan houden met het leven op mars. Waarom kunnen mensen daar niet leven?

Veranderingen van geofactoren

Een verandering van één geofactor leidt tot veranderingen van andere geofactoren. Hoe zit dat? Als voorbeeld nemen we een windmolen in zee. Dat klinkt goed voor het klimaat, maar is het ook altijd goed voor de natuur? Doordat er materiaal op de bodem wordt geplaatst met magnetische velden, vindt er bodemverstoring plaats (geofactor bodem en water). Bepaalde vissen gaan daardoor die zone vermijden (geofactor dieren). Hetzelfde geldt voor vogels, door de ronddraaiende wieken (geofactor lucht). Maar het kan ook gunstig uitpakken voor bepaalde geofactoren. Zo kunnen er bijvoorbeeld bepaalde planten groeien tegen de buis van de windmolen aan (geofactor planten), planten waarin insecten weer kunnen leven (geofactor dieren).

fokke baarssen, Shutterstock

Geologische gronden en de invloed van de mens

Rond de gebieden die grenzen aan de zee, vind je zeeklei. Behalve in de gebieden waar zich duinen bevinden, daar is zand natuurlijk de bodem. Verder vinden we ook bij gebieden in Nederland rivierklei. Dit vinden we in de gebieden waar de Waal, de Rijn en de Maas stromen. Een paar duizend jaar geleden bedekten moerassen het overgrote deel van het westen en noorden van ons land. Dit is de veengrond. Dan is er nog löss, wat we in Limburg vinden. Dit is eigenlijk zand, maar wel een speciaal soort zand. Het is zand dat erg dun is en dat daardoor ver kon worden meegevoerd. Echter, in Limburg stuitten de zanddeeltjes op meer begroeiing waardoor ze daar bleven liggen. 

Opvallend is de invloed van de mens. Zo grenst het binnenste van de provincie Flevoland niet aan een (oude) zee en toch vinden we daar zeeklei. Terwijl je er eigenlijk veen of zand zou verwachten. Dat komt omdat Flevoland later door de mensen zelf is aangelegd, op een plek waar oorspronkelijk zee lag.

***grondsoorten Nederland***